|
|
>> link naar een "photogallery" van protestantse graven op Schoonselhof <<
SCHOONSELHOF NU! - Een eigentijdse visie op de Antwerpse necropool* boek rijk geïllustreed, 399 bladzijden in kleur * dvd-documentaire van Peter Germis, ca. 35 min: Schoonselhof nu! In leven en dood Boek & DVD samen voor € 39,00 Te verkrijgen in de Stadswinkel Antwerpen – Grote Markt 11 (03 220 81 82) en in de betere boekhandels van ’t Stad. http://www.erfgoednet.be/antwerpen/
.. - BOEKBESPREKING in het protestants magazine 'Kerkmozaïek' - ..
Tot ist nur wer vergessen wird… (I. Kant)
Waarom dit boek bespreken in Kermozaïek ? Omdat deze begraafplaats de
herinnering heeft vastgehouden aan de nadrukkelijke protestantse aanwezigheid in
deze stad einde 19de en begin 20ste eeuw. Het hoofdstuk “levensbeschouwing in de
dood” begint namelijk met de bespreking van protestantse graven door
kunsthistorica Anne-Mie Havermans (gespecialiseerd in funeraire kunst) en wat
hen in het algemeen onderscheidt van de andere graven. Ook gaat ze in op de
achtergrond van die (opvallend grote hoeveelheid) protestantse graven op dit
Antwerpse kerkhof. Vervolgens analyseert ze de monumenten (tegen de achtergrond
van de levensgeschiedenissen) van Pfr. Johannes Seitz (predikant te Antwerpen),
overleden in 1899, verantwoordelijk voor de Franstalige en Duitstalige
erediensten in de Lange Winkelstraat (zie foto links). Zijn levensgeschiedenis
wordt tegen de achtergrond het Antwerpen van de 19de eeuw uit de doeken gedaan
in 5 volle kolommen.
- Ich habe den guten Kampt gekämpft (Pfr. Seitz) - Ik weet mijn verlosser leeft - velen zeggen: wie zal ons het goede doen zien / Het lam overwon…
2. Begraafplaatsen zijn oorden tegen de algehele amnesie waaraan onze samenleving meer en meer begint te lijden. Delen van begraafplaatsen die moesten wijken voor stadsuitbreiding zijn soms deels overgebracht naar dit park. Zelfs herinneringsmonumenten (bijv. aan een grote explosie op de Scheldedijk begin 20ste eeuw) zijn hier ‘opnieuw ter aarde besteld’. Wie rondwandelt in park Y en Z1, wandelt eigenlijk op de oude begraafplaats van ‘het Kiel’, en wel op dat deel ervan dat voor de ‘niet-roomskatholieken’ was bestemd (bijgenaamd het “geuzenkerkhof”: vandaar die concentratie protestantse graven - zie boven). Maar ook de (vanwege de alsmaar uitbreidende haven) verdwenen polderdorpen zijn in graftekens present en natuurlijk ‘het Groenkerkhof’ (nu de Groenplaats) van Antwerpen zelf. Enorm veel verleden is vergeten; wandelend in dit park (bladerend in dit boek) begin je je dat te realiseren en zo wordt het grote vergeten tegengegaan. De begraafplaats en dit boek: Samen ontsluiten ze een stuk historisch erfgoed. In een tijd waar er steeds minder begraven wordt, en steeds meer verast, ja waar op het internet virtuele memorial-sites als paddestoelen uit de digitale grond schieten, is zo’n park-begraafplaats een tot nadenken stemmend ‘anders-oord’: een heterotopie, om het Michel Foucault te zeggen (een gedachte die breed wordt ontvouwd in een diepgravend artikel van etnoloog Marc Jacobs over veranderende opvattingen omtrent de dood).
3. Ik wil echter besluiten met een heel persoonlijk en tot nadenken stemmende overpeinzing, waar Kristien Hemmerechts haar bijdrage mee afsluit:
Wer im Gedächtnis seiner Lieben lebt, der ist nicht tot, der ist nur fern; tot ist nur wer vergessen wird… (I. Kant) – op de sokkel van het monument van Pfr. J. Seitz (zie boven)
Dick Wursten
|
|